Po tajemniczym Roztoczu Wschodnim

Charakterystyka trasy

Przed Tobą długa i interesująca trasa. Pozwoli dotrzeć do urokliwych zakątków Roztocza Wschodniego, położonych na pograniczu dwóch województw - podkarpackiego i lubelskiego.

Okolica, którą będziesz odkrywać, obfituje w wiele cennych pamiątek sakralnych: cerkwi i kamiennych krzyży bruśnieńskich. Bazą trasy jest Horyniec-Zdrój - znana w regionie miejscowość uzdrowiskowa.

Przygotuj się odpowiednio, bo trasa jest wymagająca. Przebiega częściowo drogą wojewódzką nr 867, na której ruch samochodowy jest umiarkowany. Trafisz także na gruntowe odcinki i wymagające wysiłku podjazdy.

HORYNIEC-ZDRÓJ ——————————————0 KM
Horyniec-Zdrój to początek Twojej rowerowej wycieczki. Co warto wiedzieć o
tym miejscu? Słynie ono z uzdrowiska, które posiada najlepsze zasoby
borowiny w Polsce. Do jej właściwości leczniczych przekonał się Jan III
Sobieski, natomiast same złoża borowinowe wypromował ród Ponińskich.
Rodzina ta pozostawiła tu po sobie pałac, który obecnie służy za sanatorium
„Bajka”, teatr, kaplicę dworską, mauzoleum. Sam Horyniec-Zdrój uzyskał
status uzdrowiska dopiero w 1976 roku.
Będąc w centrum, z parkingu przy ul. Mickiewicza udaj się do przejścia
podziemnego, a następnie obok budynku Informacji Turystycznej wjedź w ul.
Sanatoryjną. Jedź tą drogą asfaltową, opuszczając tym samym Horyniec-
Zdrój w kierunku Nowego Brusna.

NOWE BRUSNO ——————————————— 6,5 KM
W tej miejscowości znajdziesz Miejsce Obsługi Rowerzystów (MOR), w
którym możesz odpocząć i zregenerować siły. W niedalekiej odległości
znajduje się Zespół Cerkiewny składający się z cerkwi pw. św. Paraskewy,
cmentarza przycerkiewnego oraz cmentarza parafialnego z nagrobkami
wykonanymi w lokalnym ośrodku kamieniarskim Stare Brusno w XVII i XVIII
w. Cerkiew jest jedną z najstarszych, znajdujących się w tym regionie.
Pochodzi ona z początku XVIII w. i kilka razy w swej historii zmieniała swój
wygląd. Dzisiejszy wizerunek zawdzięcza odnalezionemu z końca XIX wieku
rysunkowi prof. Juliana Zachariewicza.
Kierując się dalej po naszej trasie zwróć uwagę na liczne krzyże przydrożne
oraz kapliczki.

POLANKA HORYNIECKA ————————————8 KM
Nowe Brusno płynnie przechodzi w miejscowość Polanka Horyniecka, która
to w XIX w. była zaludniona przez kolonistów niemieckich i nazywała się
Deutschbach.
Szlak nasz wspina się na pobliskie wzgórze do nieistniejącej już osady Stare
Brusno.

STARE BRUSNO ———————————————- 9 KM
Po prawej stronie w lesie ukazuje się nam wejście na pieszy szlak „Góra
Brusno”, szczegółowo opisujący historię okolicy. Wieś ta lokowana tu już w
XVI wieku wykształciła przez stulecia charakterystyczną szkołę
kamieniarstwa, widoczną na każdym okolicznym cmentarzu. Wieś ta, została
w pełni wysiedlona w ramach „Akcji Wisła”.
Po drugiej stronie drogi znajduje się wzgórze Hrebcianka miało ono
strategiczne znaczenie podczas II wojny światowej. Znajduje się tu sześć
bunkrów, które w tamtym czasie stanowiły samodzielny punkt oporu i były
umocnieniem Linii Mołotowa.
Jadąc aż do następnego punktu naszej trasy należy pamiętać iż tereny te
jeszcze 100 lat temu tętniły życiem. Wzdłuż całej trasy mijamy krzyże
przydrożne, świadczące o skrzyżowaniach dróg już dziś zarosłych i mało
widocznych, przejedziemy obok wodospadu utworzonego na ruinach młyna,
czy jedynego ocalałego domu z tamtych czasów, w miejscu dawnego
folwarku. Jadąc ten odcinek szlakiem Green Velo dojeżdżamy do następnej
historycznej miejscowości Starej Huty.

STARA HUTA ————————————————14,5 KM
Trudno uwierzyć, że miejsce w którym właśnie się znajdujesz, zamieszkiwało
kiedyś kilkaset osób a nieopodal znajdowała się jedna z największych hut
szkła w Polsce XVIII w.. Dzisiaj zostało kilka domów, stary cmentarz z dużą
ilością nagrobków wykonanych jeszcze przez kamieniarzy z Brusna oraz
ledwie widoczne cerkwisko. Zjeżdżamy z głównej trasy i zagłębiamy się
powoli w las, na wzgórze Wielki Dział - jedno z trzech najwyższych wzniesień
Roztocza, liczące 390 m n.p.m. W czasie II wojny miejsce to zostało
zamienione w punkt oporu z kilkoma umocnieniami betonowymi należące do
tzw. Lini Mołotowa. Do dziś można odnaleźć te bunkry a na nich ślady walk.
Wielką atrakcją jest zostawione częściowe uzbrojenie z tamtego okresu w
jednym z tych bunkrów. Klucząc krętymi ścieżkami leśnymi mijamy jeszcze
jedną bardzo rzadką atrakcję - są to retorty czyli piece służące do wypalania
węgla drzewnego w latach 80, dziś już zapomniane. Z lasu wydostajemy się
prosto na cerkiew w Woli Wielkiej.

WOLA WIELKA ————————————————20 KM
Ta drewniana cerkiew Opieki Bogurodzicy wzniesiona w 1755 roku, nie
czynna kultowo, jest obecnie ratowana. Wraz z drewnianą dzwonnicą,
przycerkiewnym cmentarzem i ogrodzeniem została wpisana na listę
zabytków w 2001 roku i włączona do podkarpackiego Szlaku Architektury
Drewnianej. Kolejna część szlaku wiedzie nas drogami asfaltowymi przez
Hutę Lubycką by z powrotem wciągnąć nas w ostępy leśne a tam czekają
nas prawdziwe perełki turystyczne: wzgórze Monastyr - gdzie znajdziemy
ruiny monastyru oo. Bazylianów i cmentarz żołnierzy poległych w I wojnie
światowej, a po drugiej stronie naszego szlaku najwyższy szczyt Roztocza
Długi Goraj. Każdy znajdzie tutaj coś dla siebie, a że drogi utwardzone, to nie
czuje się uciekających kilometrów, tym bardziej,, że zbliżając się do kolejnej
osady na naszej trasie podziwiamy piękne widoki na roztoczańskie lasy.

WERCHRATA —————————————————36 KM
Werchrata to malownicza wieś położona w niewielkiej odległości od granicy z
Ukrainą, nad rzeką Ratą. Znakiem rozpoznawczym miejscowości jest
charakterystyczna kopuła cerkwi pw. św. Jerzego. Przed II wojną była jedną
z najliczniejszych miejscowości w tym rejonie, zamieszkana głównie przez
ludność rusińską, więc nie budzi zdziwienia duża cerkiew murowana z 1910
roku. Po roku 1947 i wysiedleniach grekokatolików, cerkiew przejęta została
przez kościół rzymskokatolicki ale przez wiele lat była nieużytkowana.
Dopiero od 1974 roku pełni funkcje kościoła parafialnego, a czasami jest
również współużytkowana przez grekokatolików.
Z Werchrata kilka kilometrów jedziemy droga wojewódzką i za
miejscowością Dziewięcierz zjeżdżamy znowu w lokalną drogę, która
dojedziemy do Nowin Horynieckich.

NOWINY HORYNIECKIE ————————————46 KM
Zanim dojedziemy do samej miejscowości mijamy po drodze takie ciekawe
miejsca jak rezerwat Sołokija - skupisko jałowca pospolitego, oraz miejsce
domniemanego kultu słońca z bardzo ciekawym monolitem kamiennym.
Wyjeżdżając z lasu od razu skręcamy w lewo i po zjeździe w piękną dolinę,
odnajdujemy w cienistym wąwozie drewnianą kaplice postawioną tu aby
upamiętnić objawienia Matki Boskiej, trojgu pastuszkom. Oprócz pięknej
legendy związanej z objawieniami, pielgrzymów przyciąga tu również
źródełko, którego wody słyną z mocy uzdrawiania. Jest to bardzo spokojne i
uduchowione miejsce, warto tu zrobić sobie przerwę przed dalsza podrożą.
Następnym punktem docelowym będzie Horyniec, ale zanim tam dotrzemy
czeka nas jeszcze przyjemna droga roztoczańskim lasem.

HORYNIEC-ZDRÓJ —————————————— 53 KM
Kierujemy się do centrum miasteczka, gdzie głodni możemy posilić się w
horynieckich restauracjach i odpocząć w parku zdrojowym, planując już
następną wycieczkę np: „Przygraniczną trasę z Horyńca-Zdroju”.